In de vergulde maar verraderlijke wereld van het Elizabethaanse Engeland zijn er weinig verhalen die de brute kruising van macht, politiek en persoonlijke tragedie zo levendig weergeven als de executie van Mary, Queen of Scots. Op 8 februari 1587 kwam Mary, Queen of Scots van geboorte en katholieke troonpretendent, op gruwelijke wijze om het leven door de bijl van de beul – een moment dat de geschiedenis eeuwenlang heeft getekend. In tegenstelling tot de snelle onthoofdingen uit die tijd was haar operatie een mislukte en gruwelijke, gekenmerkt door meerdere slagen en een gruwelijke nasleep waarbij haar trouwe metgezel betrokken was. Dit verhaal, vol koninklijke rivaliteit en politieke intriges, heeft fascinatie en debat aangewakkerd en resoneert tot op de dag van vandaag op platforms zoals sociale media, waar geschiedenisliefhebbers levendige illustraties en verhalen delen. Door ons te verdiepen in het leven, de ballingschap en de tragische dood van Mary Stuart, ontdekken we een verhaal dat de kwetsbaarheid van macht en de prijs van ambitie in een verdeeld koninkrijk onthult.

Marie als kind aan het hof van Frankrijk.

De opkomst van Mary Stuart als claimant op het koningshuis

Mary Stuarts leven werd gevormd door haar koninklijke afkomst en de politieke onrust in het 16e-eeuwse Europa. Geboren op 8 december 1542 als dochter van koning Jacobus V van Schotland en zijn Franse vrouw, Mary of Guise, erfde ze de Schotse troon slechts zes dagen na de dood van haar vader. Vanaf haar vijfde groeide Mary op aan het weelderige Franse hof en was ze voorbestemd voor grootheid, verloofd met de dauphin van Frankrijk, Frans. Haar korte regeerperiode als koningin van Frankrijk begon in 1559, toen Frans de troon besteeg, maar eindigde abrupt met haar dood aan een oorontsteking in 1560. Op 18-jarige leeftijd keerde de weduwe Mary terug naar Schotland, een katholieke koningin in een protestants land, waar ze te maken kreeg met een verdeeld hof en toenemende spanningen.

Een afbeelding van Maria uit de 19e eeuw werd naar haar executie gedragen.

Mary’s aanspraak op de Engelse troon, als achterkleindochter van Hendrik VII, maakte haar tot een geduchte rivaal van haar nicht Elizabeth I. Als dochter van Hendrik VIII en Anna Boleyn werd Elizabeths legitimiteit voortdurend in twijfel getrokken vanwege de nietigverklaring van het huwelijk van haar vader met Anna en haar terughoudendheid om zich bij de katholieke kerk aan te sluiten. Voor katholieke facties in Engeland en daarbuiten was Mary de rechtmatige koningin, een symbool van hoop op het herstel van de katholieke macht. Haar aanwezigheid in Schotland, gecombineerd met haar bondgenootschappen met Frankrijk, vormde een aanhoudende bedreiging voor Elizabeths protestantse regime en legde de basis voor een rivaliteit die decennialang aanhield. Zoals @historynerd tweette: “Mary Stuart was een koningin gevangen in een schaakspel: haar kroon maakte haar tot een doelwit, geen schild.”

De executie van Anna Boleyn, de moeder van Elizabeth I.

Ballingschap in Engeland en de weg naar executie

Mary’s regering in Schotland was tumultueus en werd gekenmerkt door politieke misstappen en persoonlijke schandalen, waaronder haar huwelijk met Lord Darnley, die verdacht werd van de moord op haar secretaris, en later met de graaf van Bothwell, die betrokken was bij Darnley’s dood. In 1567, na slechts drie jaar, werd ze gedwongen af te treden ten gunste van haar zoon, Jacobus VI, en vluchtte ze naar Engeland om Elizabeths bescherming te zoeken. Elizabeth, die de ambities van haar neef wantrouwde, sloot Mary op in een reeks kastelen, bewaakt door loyale edelen. Negentien jaar lang leefde Mary als een soort gevangene, waarbij elke beweging van haar nauwlettend werd gevolgd. Haar betrokkenheid bij complotten zoals dat van Babington, die erop gericht waren Elizabeth te vermoorden en Mary op de troon te plaatsen, bezegelde haar lot. In 1586 tekende Elizabeth met tegenzin Mary’s doodvonnis, een beslissing die, zoals @elizabethanera schreef, “niet alleen politiek was, maar ook persoonlijk. Twee koninginnen, één troon, geen compromis.”

In het Elizabethaanse Engeland was onthoofding een gebruikelijke straf voor hoogverraad en werd als humaner beschouwd dan de gruwelijke ophangingen, executies en kwartieringen die voorbehouden waren aan gewone burgers. Elizabeths moeder, Anna Boleyn, was in 1536 met één enkele slag geëxecuteerd door een bekwame Franse zwaardvechter. Mary’s executie voldeed echter niet aan deze precisie. Op 8 februari 1587, in Fotheringhay Castle, zag Mary haar einde waardig tegemoet, ondanks de gruwelijke omstandigheden. Volgens de getuigenis van Robert Wynkfield werd ze gedwongen zich tot op haar ondergoed uit te kleden voor een menigte, een vernederende beproeving. Madame bond haar vast met een zakdoek, en Mary, biddend in het Latijn, tastte blindelings naar het blok en verloor haar kalmte.

Een mislukte en afschuwelijke executie

De executie zelf was een gruwelijk schouwspel. Terwijl de ene beul Mary op haar plaats hield, zwaaide de andere met zijn bijl, waardoor de rake slag die nodig was om haar hoofd af te kappen, ontbrak. De eerste slag was misplaatst, wat Mary een tweede slag opleverde. Wynkfield merkte op dat ze “weinig, zo niet geen, geluid” maakte en roerloos bleef terwijl de beul worstelde. Een derde slag was nodig om het “enige kleine rooster” te doorboren dat haar hoofd nog met haar lichaam verbond. De beul hief vervolgens zijn hoofd op en riep “God save the Queen” om Elizabeths suprematie te bevestigen. Opmerkelijk genoeg merkte Wynkfield op dat Mary’s lippen “een kwartier” na de onthoofding bleven bewegen, een huiveringwekkend detail dat de brutaliteit van het moment onderstreept.

In een laatste hartverscheurende wending kwam een klein hondje tevoorschijn uit Mary’s jurk, verborgen gedurende de hele beproeving. Het dier, trouw aan zijn meesteres, weigerde te vertrekken en lag in de plas bloed tussen haar afgehakte hoofd en lichaam. Deze aangrijpende foto, gedeeld door @tudortales, “laat zien dat Mary zelfs in haar dood niet alleen was: de loyaliteit van haar hond overleefde de bijl.” Deze mislukte executie, verre van de verwachte snelle gerechtigheid, verstevigde Mary’s martelaarschap in de ogen van katholieken en versterkte haar nalatenschap als een tragische figuur in het vizier van de macht.

Een Schotse kopie van Maria’s graf in Westminster.

Erfenis en begrafenis

Maria’s lichaam werd aanvankelijk begraven in de kathedraal van Peterborough, maar haar zoon, Jacobus VI van Schotland, die Elizabeth in 1603 opvolgde als Jacobus I van Engeland, liet haar stoffelijk overschot opgraven en herbegraven in Westminster Abbey. Daar ligt ze tegenover Elizabeth, een aangrijpend symbool van hun verweven lotsbestemmingen. Maria’s executie maakte niet alleen een einde aan haar leven, maar hervormde ook het politieke landschap, versterkte Elizabeths heerschappij en wakkerde tegelijkertijd de wrok onder katholieken aan. Zoals @historybuffx tweette: “Maria’s dood was een overwinning voor Elizabeth, maar maakte haar ook tot een martelaar voor de katholieke zaak. De ironie is dat ze vandaag begraven liggen.”

Het verhaal van Mary’s executie resoneert als een herinnering aan de meedogenloze politiek van die tijd, toen loyaliteit en ambitie vaak naar het schavot leidden. Haar leven, getekend door grandeur en tragedie, weerspiegelt de wankelheid van de macht in een verdeelde wereld. De gruwelijke details van haar dood, van de mislukte bijl tot de trouwe hond, hebben haar verhaal levend gehouden en het publiek geboeid op platforms zoals X, waar gebruikers kunstwerken delen en debatteren over de nalatenschap van de twee koninginnen.

Zijn leven werd verfilmd.

Mary, Queen of Scots: Execution is meer dan alleen een historische anekdote; het is een meeslepende saga vol rivaliteit, verraad en een brute finale die blijft boeien. Haar leven als koningin, gevangene en martelares vat de hoge inzet van de Elizabethaanse politiek samen, waar één misstap kon leiden tot het schavot. De mislukte onthoofding, onderbroken door meerdere bijlaanvallen en de spookachtige aanwezigheid van haar toegewijde hond, onderstreept de menselijke prijs van machtsstrijd. Terwijl fans op sociale media dit verhaal herbeleven aan de hand van levendige getuigenissen en kunstwerken, nodigt Mary’s verhaal ons uit om na te denken over ambitie, loyaliteit en de vluchtige aard van roem. Deel je gedachten hieronder: Was Mary een slachtoffer van haar tijd, of bezegelden haar ambities haar lot? Laten we dit historische drama levend houden door te reflecteren op de erfenis van twee koninginnen verbonden door bloed en rivaliteit.